ABD’de akademisyenler Zsofia Barta ve Alison Johnston, “Derecelendirme Politikası: Gelişmiş ekonomilerdeki kredi derecelendirmelerinde partizan ayrımcılığı” başlıklı bir makale yayımladı. Makalede, kredi derecelendirme kuruluşları Standard & Poor’s, Moody’s ve Fitch’in not verirken ideolojik yaklaştığı belirtildi ve söz konusu kuruluşların orta vadede notları sabit tutmaya çalışırken olumsuz politika ve piyasa sürprizlerini sınırlama stratejisi olarak sol hükümetler için notları düşürdüğü tespiti yer aldı.
Standard & Poor’s (S&P), Moody’s ve Fitch’in 1995’ten 2014’e kadar 23 Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkesi için derecelendirme eylemlerinin analizinin yapıldığı makalede, “Sol yöneticilerin ve görevde olmayan sol yöneticilerin, seçim zaferinin olumsuz not değişiklikleri için önemli ölçüde daha yüksek olasılıklarla ilişkili olduğunu göstermektedir” denildi.
TÜRKİYE’NİN NOTUNU YÜKSELTTİLER
Erdoğan, ekonominin başına Mehmet Şimşek’i getirmesinin ardından kredi derecelendirme kuruluşlarının Türkiye’ye bakışı değişti. Son olarak uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Standard & Poor’s ve Fitch, Türkiye’nin kredi notunu “B”den “B+”ya yükseltirken, kredi notu görünümünü “pozitif” olarak korudu.
Fitch, iki hafta önce Türkiye ekonomisinin büyüme tahminini bu yıl için yüzde 2,8’den yüzde 3,5’e çıkardı.
KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARI NE İŞ YAPAR
Kredi derecelendirme kuruluşları, finansal piyasada en önemli rollerden birini üstlenir. Yani ülkelerin sahip oldukları ekonomik ortamda borçlarını ödeyebilecek seviyede olup olmadığını araştırır. Derecelendirme sırasında ülkenin mali durumu ve performansı incelenir. Ülkelerin sahip oldukları puanlama sistemi ile rapor sunan kuruluşlara bu ad verilir.
Bu kuruluşların tarihi 1837 yılına kadar uzanır. Dolayısıyla riskin ölçülmesine bu dönemlerden beri ihtiyaç duyulur. Bu tarihten beri dünya genelinde birçok derecelendirme kuruluşu kuruldu.
ÜLKELERİN EKONOMİK KOŞULLARI GENİŞ ÇAPLI ELE ALINIR
Kredi derecelendirme kuruluşları, tahvil ve borçlanma aracı ihraççılarının yükümlülüklerini yerine getirip getiremeyecekleri konusunda yatırımcıya bilgi sağlar. Aynı zamanda ülkelerin devlet borçları hakkında bilgi sunar. Ağır mali krizde inceleme ve düzenleme baskısı altına girerler. Ülkelerin genel kredi değerliliğini analiz eder. Ülkenin kredi notlarında; yabancı, kamu ve özel yatırım hacmi, döviz rezervleri ve sermaye piyasası şeffaflığı dikkate alınır. Ayrıca ülkenin ekonomik koşulları geniş çaplı ele alınır.
Özellikle kurumsal yatırımcılar, belirli bir ülkenin genel yatırım atmosferini tanımlamak ve değerlendirmek için ülke kredi notuna bakıyor. Böylece o ülkeye yatırım yapıp yapmayacağını anlamlandırmış oluyor. Dolayısıyla ülke notu, genellikle kurumsal yatırımcıların belirli şirket, sektör ve ihraç eden menkul kıymet sınıfını dikkate alıp almayacağını belirlemek için kullanılır.
MALİ KRİZLERDEKİ ROLLERİ
Kredi derecelendirme kuruluşlarının mali krizlere katkıları büyük oluyor. Çünkü kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarına bakılarak yatırım yapılıyor. Böylece büyük bir sıkıntıdan kurtulma şansı elde edilebiliyorlar. Çeşitli kredi derecelendirme kuruluşları tarafından sağlanan analizler, yatırımcılara riskleri görerek ilerleme olanağı sağlıyor.
